Ο Κεφαλικός Φόρος επί Τουρκοκρατίας

                                 Ο Κεφαλικός Φόρος επί Τουρκοκρατίας(Χαράτσι)

  Έχετε διαβάσει  το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα; Τη νέα καταιγίδα φόρων, που μας ετοιμάζει η κυβέρνηση;  Δεν είναι η πρώτη φορά, που ο λαός μας εξουθενώνεται με τη επιβολή φόρων.  Στα χρόνια της σκλαβιάς  οι Οθωμανοί είχαν εφαρμόσει ένα σχέδιο οικονομικής  εξόντωσης  των υπόδουλων, το χαράτσι ,έτσι ώστε να τους εξαναγκάσουν ή να εξισλαμισθούν  ή να μην  έχουν δυνατότητα "να σηκώσουν κεφάλι" παραμένοντας ραγιάδες. Το χαράτσι ήταν ένας  από τους  δύο φόρους, τους οποίος επέβαλαν οι Τούρκοι στους  χριστιανούς  υπηκόους του Σουλτάνου. Ο άλλος ήταν ο φόρος αίματος, το λεγόμενο παιδομάζωμα.        

       Πρόκειται για ατιμωτικό κεφαλικό φόρο, ο οποίος επιβλήθηκε από τους πρώτους χρόνους του Ισλαμισμού. Ήταν η αποζημίωση για το δικαίωμα να ζει κανείς και να λατρεύει τον θεό του. Αρχικά οι Τούρκοι  εισέπραταν τον κεφαλικό φόρο αδιακρίτως, αργότερα όμως διαίρεσαν τους Χριστιανούς σε τρεις τάξεις, και το χαράτσι ανάλογα σε τρεις βαθμούς. Η πρώτη τάξη πλήρωνε τέσσερα φλουριά κατά κεφαλή, η δεύτερη δύο, και η τρίτη τάξη πλήρωνε ένα φλουρί κατά άτομο.

       Το χαράτσι του πρώτου βαθμού επιβαλόταν στους έμπορους και τους πλούσιους, και ονομάζονταν αλάς. Το χαράτσι του δεύτερου βαθμού το πλήρωναν οι βιομήχανοι και οι τεχνήτες, και λεγότανε ιφσάτ. Το χαράτσι του τρίτου βαθμού ήταν για τους γεωργούς και τους πτωχούς και λεγότανε εδνά. 

    Κάθε χρόνο η Υψηλή Πύλη πούλαγε τα δικαιώματα είσπραξης των φόρων σε ισχυρούς και πλούσιους Τούρκους. Αυτοί τον μεταπουλούσαν κερδοσκοπικά σε εκμισθωτές φόρων. Ο πλούσιος Τούρκος λεγόταν χαρατζίμπασης και  οι δε εισπράκτορες  λεγόντουσαν χαρατζίδες. Οι χαρατζίδες περιόδευαν τις πόλεις και τα χωριά με στρατιωτική συνοδεία και εισέπρατταν ποσά μεγαλύτερα από αυτά που έπρεπε να αποδώσουν στον χαρατζίμπαση, συχνά χρησιμοποιώντας βάρβαρα μέσα. Τη διαφορά την καρπώνονταν για προσωπικό τους όφελος.

    Τα μικρά παιδιά ήταν απαλλαγμένα από το χαράτσι. Επειδή όμως οι Τούρκοι δεν ήταν εύκολο να εξακριβώσουν την ηλικία ενός παιδιού, και για να μην χάνουν τα έσοδα του φόρου είχαν επινοήσει και καθιερώσει την εξής μέθοδο εξακρίβωσης. Είχαν ένα κορδόνι μακρύ και το τύλιγαν δύο φορές γύρω από τον λαιμό του παιδιού, και σημάδευαν πόσο έφτανε. Στην συνέχεια το παιδί δάγκωνε το ένα άκρο του σχοινιού, ενώ ο Τούρκος περνούσε το κορδόνι πάνω από την μύτη, το κούτελο και το κεφάλι του παιδιού μέχρι το σβέρκο. Αν το σημείο του σχοινιού που είχε σημαδεύσει έφτανε στο σβέρκο, τότε το παιδάκι θεωρείτο φορολογούμενος και έπρεπε να καταβάλει το συγκεκριμένο ποσό.

       Καθήκον των κοινοτικών αρχόντων της εποχής, ήταν το" στρώσιμο των τεφτεριών" . " Έριχναν τα τεφτέρια" , σήμαινε ότι όριζαν το φόρο που έπρεπε να πληρώσει κάθε μέλος της κοινότητας, ανάλογα με την περιουσιακή του κατάσταση (ιδιόκτητο σπίτι, χωράφια κλπ.) και τα εισοδήματα του, με βάση το " κατάστιχο" που συντασσόταν από εκτιμητές κάθε 7 χρόνια. Την είσπραξη έκανε ο " γραμματικός" του χωριού ή κάποιο ειδικό φοροεισπράκτορα. Οι φόροι, αυτοί ήταν άσχετοι από άλλα " δοσίματα" για κοινοτικές ανάγκες (δρόμους, γεφύρια, κονάκι του βοεβόδα, πληρωμή ζημιών, αμοιβή κοινοτικών υπαλλήλων, δασκάλων, υδρονόμων, αγροφυλάκων κλπ.). Οι κοινοτικοί άρχοντες εισέπρατταν μισθό και απαλλάσσονταν από φόρους.

Οι φόροι που πλήρωναν  στους Τούρκους ήταν πολλοί και δυσβάστακτοι. Απ' αυτόν εξαιρούνταν  οι γυναίκες, οι γέροντοι, οι κληρικοί, οι ανάπηροι και οι ακτήμονες. Κάθε οικογένεια κατέβαλλε κι  άλλα  πολλά " χαράτσια" (φόρους) για τα παραγόμενα προϊόντα  αλλά και για τα κτήματα της.

       Επίσης πλήρωναν το φόρο " καπνού" (δηλαδή για το αναμμένο τζάκι της οικογένειας), και άλλους  πολλούς φόρους που είχε δικαίωμα να επιβάλλει ο κάθε τοπικός Οθωμανός διοικητής.

Όπως μας αποδεικνύει η ιστορία γυρίσαμε πολλά χρόνια πίσω δυστυχώς διότι όπως επί Τουρκοκρατίας έτσι και σήμερα ο ελληνικός λαός υποφέρει από δυσβάσταχτους φόρους(χαράτσια)!

Τύπη Παρθένα