Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ
Η συγκεκριμένη παρουσίαση «Η σπηλιά του Πλάτωνα» αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τον κόσμο γύρω τους. Ωστόσο, πίσω από αυτή την πραγματική διάσταση της θεωρίας του κόσμου, εισέρχεται μια λανθάνουσα αντίληψη σχετικά με την επίδραση που ασκεί η γνώση νέων θεωριών και γενικότερα η παιδεία στην ανθρώπινη φύση.
Αυτή η νέα γνώση είναι ικανή να διαμορφώσει νέες θεωρίες και νέες αντιλήψεις σχετικά με τη δομή και την υπόσταση της κάθε κοινωνίας.
Στην αρχή μας εξηγεί ότι αν ένας άνθρωπος συνηθίσει να βλέπει τα πράγματα γύρω του με ένα συγκεκριμένο τρόπο, θα αντιδράσει διαφορετικά και σαφώς θα αποδοκιμάσει οποιονδήποτε θα ισχυριστεί ότι βλέπει τα πράγματα από άλλη οπτική γωνία. Στην προκειμένη περίπτωση, θα εκδηλώσει αρνητισμό που μπορεί να φτάσει έως και την αποστροφή νέων ιδεών και αντιλήψεων που θα προσπαθήσουν να του “αλλάξουν” τη θεώρηση του για τα δεδομένα.
Ο σκοπός της παρουσίασης είναι να συνειδητοποιήσουμε τι συμβαίνει γύρω μας και να γνωρίσουμε την αλήθεια χωρίς να μας αποτρέπουν συναισθηματικά και σωματικά εμπόδια.
Όλη αυτή η συναίσθηση της αλήθειας για το τι συμβαίνει πραγματικά γύρω μας γίνεται αντιληπτή έμμεσα από την ιδιαίτερη ωστόσο αποτελεσματική αυτή παρουσίαση.
Το συγκεκριμένο αυτό πείραμα μας παραπέμπει σε μια παραπλήσια προσπάθεια του διάσημου ζωγράφου Rene Magritte
, να αποδώσει τον απατηλό τρόπο, ζωγραφίζοντας ένα πίνακα, με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα ή ακόμα και την σιγουριά των ψευδαισθήσεων μας για κάτι που μπορεί να μην είναι όπως φαίνεται.
.jpg)
Μια ομάδα ανθρώπων βρίσκεται φυλακισμένη σε μια σπηλιά όλη της τη ζωή. Οι άνθρωποι έχουν καταστεί ανίκανοι να χρησιμοποιήσουν οπουδήποτε μέλος του σώματός τους παρά μόνο τους οφθαλμούς. Απέναντι τους υπάρχει ένας τοίχος και πίσω τους μία φλόγα που δεν μπορούν να αντικρίσουν ούτε να διαισθανθούν διότι είναι αλυσοδεμένοι. Μπροστά από τη φλόγα κινούνται διάφορα αντικείμενα με αποτέλεσμα να σχηματίζονται σκιαγραφημένες εικόνες στα τοιχώματα της σπηλιάς. Έχοντας περάσει όλη τους τη ζωή μέσα στο σπήλαιο, άρχισαν να αναπτύσσουν την ιδέα ότι οι ψευδαισθήσεις τους είναι αληθινές. Ωστόσο, κάποια στιγμή ένας άνθρωπος πήρε την απόφαση να ξεφύγει από τα δεσμά του περιορισμού και να εξερευνήσει τον “έξω” κόσμο. Όταν όμως αντίκρισε την “άλλη” πραγματικότητα, παραξενεύτηκε. Ήταν δύσκολο να προσαρμοστεί στις καινούργιες συνθήκες που είχε επιλέξει. Μετά από ένα χρονικό διάστημα προσαρμογής στα νέα δεδομένα, αντιλήφθηκε πως όλα όσα νόμιζε ότι ήταν αληθινά στη ζωή του ήταν απλώς ψευδαισθήσεις. Θέλοντας να “ξυπνήσει” και τους συνανθρώπους του, επέστρεψε πίσω στο σπήλαιο προσπαθώντας να τους μεταδώσει και να τους εξηγήσει τις εμπειρίες που βίωσε. Οι υπόλοιποι όμως αντί να προσέξουν τα λόγια του, αντέδρασαν και τον περιγέλασαν. Είχαν υιοθετήσει μια κοινή ιδέα, βασισμένη στο μόνο στερεότυπο που νόμιζαν αληθινό, τις σκιές στα απέναντι τοιχώματα. Έτσι, τους ήταν φύσει αδύνατο να αποδεχθούν μία ιδεολογία και μια τάξη πραγμάτων διαφορετική από τη δική τους.
Παράλληλα, όταν αυτός ο άνθρωπος επέστρεψε πίσω στη σπηλιά δεν είχε πλέον την ικανότητα να δει τόσο καθαρά όσο πριν και έβλεπε τις σκιές θολές. Στο σημείο αυτό αντιλαμβανόμαστε την επιρροή και επίδραση που άσκησαν πάνω του τα νέα δεδομένα τα οποία κλόνισαν τις παλιές του πεποιθήσεις, με αποτέλεσμα να συγκρουστεί συναισθηματικά με τα παλιά του πιστεύω.
Το φως του Ήλιου στο οποίο συνήθισαν πλέον τα μάτια του αποδεικνύεται το ύψιστο μέσο θεώρησης της πραγματικότητας και απεμπλοκής από θεωρίες παρωχημένες .
Γίνεται λοιπόν κατανοητή η δυσκολία της παραδοχής νέων θεωριών, έστω και αν αυτές είναι σωστές, όταν έχουν γαλουχηθεί με κάποιες ιδιαίτερες αντιλήψεις.
Τι γίνεται όμως αν στο τέλος αποδειχθεί ότι όλα όσα γνωρίζουμε για τους εαυτούς μας και για τον πλανήτη στον οποίο κατοικούμε, είναι απλά ψευδαισθήσεις; Θα μπορέσουμε τότε να αλλάξουμε ή θα περιοριστούμε σε αυτά που ήδη ξέρουμε ακόμα κι αν είναι λάθος,λόγω της συνήθειας και του συμφέροντος να ζούμε στην ιδέα της άγνοιας;
Στέλλα Τσακαλίδου
Ελευθερία Σιδηροπούλου
Συμεών Συμεωνίδης
Αγγέλα Σκάλα
Κώστας Παπαϊωάννου
